Dagný Dögg Franklínsdóttir forstöðumaður Viðskiptastýringar hjá Creditinfo skrifar um hvernig hægt er að búa í haginn fyrir óhjákvæmilegar niðursveiflur í rekstrarumhverfi í Markaðnum.

Bandaríski fjárfestirinn Howard Marks skrifaði eitt sinn frægt minnisblað um hagsveiflur og eðli þeirra. Í minnisblaðinu, sem bar titilinn „You can‘t predict – you can prepare“ fjallar hann um hvernig fjárfestar ættu að nálgast hagsveiflur og hversu lítið gagn er af því að reyna að spá fyrir um þær. Það eina rétta í stöðunni að hans mati er að viðurkenna tilvist þeirra og búa í haginn til að vera ekki berskjaldaður fyrir þeim. Þú getur illa spáð fyrir um kreppurnar en þú getur búið þig undir þær.

Nú þegar tíu ár eru liðin frá fjármálahruninu er vel þess virði að huga að einmitt þessu – hvernig hægt er að búa í haginn fyrir óhjákvæmilegar niðursveiflur. Eitt af því mikilvægasta sem stjórnendur fyrirtækja geta gert í þessu tilliti er að afla sér verðmætra gagna til að geta greint núverandi stöðu eins vel og kostur er og þannig búið sig undir næstu niðursveiflu.

Það þekkja það allir sem reka fyrirtæki að ráðdeild í rekstri með takmarkaðri skuldsetningu og góðu skipulagi er eitt það allra besta sem hægt er að gera til að standa af sér stormviðri hagsveiflna. En hvað er fleira til ráða þegar kemur að undirbúningi fyrir ytri áföllum í rekstri? Ein góð leið til þess er að greina eins vel og mögulegt er alla þá viðskiptavini og birgja sem fyrirtæki skiptir við með það fyrir augum að skilgreina hverjar áhætturnar eru í viðskiptasafninu og stuðla að upplýstri ákvarðanatöku og auknum stöðugleika.

Upplýst ákvarðanataka

Með réttu gögnunum er þetta á færi allra fyrirtækja, ekki bara þeirra sem hafa efni á sérfróðu starfsfólki í áhættustýringu. Hægt er til dæmis að draga fram í hvaða geirum fyrirtækið á í mestum viðskiptum til að meta hversu berskjaldað viðskiptasafnið er fyrir breytingum í ákveðnum atvinnugreinum. Til dæmis segir það sig sjálft að ef ferðaþjónustufyrirtæki eru stór hluti af viðskiptasafni fyrirtækis, þá er reksturinn að einhverju leyti berskjaldaður fyrir sveiflum í þeim geira.

Að sama skapi er mikilvægt að draga fram fyrirtæki í viðskiptasafninu sem standa höllum fæti. Þar getur lánshæfismat fyrirtækja gefið sterkar vísbendingar því lánhæfismat metur líkurnar á því að fyrirtæki fari í vanskil. Þannig er hægt að lágmarka tapaðar kröfur og afskriftir og koma í veg fyrir að ófarir annarra fyrirtækja hafi áhrif á eigin fyrirtækjarekstur.

Miklu máli skiptir að hafa eins djúpt yfirlit upplýsinga um fyrirtæki í viðskiptasafninu og völ er á en það er ekki síður mikilvægt að geta aflað slíkra upplýsinga þegar ný fyrirtæki koma í viðskipti. Ársreikningar þeirra, lánshæfiseinkunn, eignatengsl og orðspor í fjölmiðlum er á meðal þeirra gagna sem geta komið þínu fyrirtæki skrefinu lengra í skilvirkri áhættustýringu með það að marki að auka stöðugleika í rekstri og lágmarka áhættuna á ófyrirséðum afleiðingum ytri áfalla.

Hvar stendur þitt fyrirtæki?

Í áðurnefndu minnisblaði Howard Marks talaði hann um að það skynsamlegasta sem fjárfestar geta gert til að standa af sér niðursveiflur er að þekkja núverandi stöðu eins vel og kostur er á. Þegar fjárfestar vita hvar þeir standa í hagsveiflunum þá geta þeir annað hvort aukið eða dregið úr áhættu eftir því hvernig viðrar hverju sinni. Það sama gildir um stjórnendur fyrirtækja. Ef þeir hafa ekki ítarleg gögn um stöðu viðskiptavina sinna þá eiga fyrirtæki þeirra hættu á því að verða jafn veikburða og veikasti hlekkurinn í viðskiptasafni þeirra. Ef þeir hins vegar þekkja stöðu sinna viðskiptavina og átta sig á því hvort fyrirtæki þeirra sé berskjaldað fyrir ytri áföllum þá geta þeir brugðist við niðursveiflum með skynsömum og ábyrgum hætti.

Dagný Dögg Franklínsdóttir

Forstöðumaður Viðskiptastýringar Creditinfo